Ik weet het gewoon niet: huis-tuin-en-keukencitaten

De titel klinkt nonchalant en oneerbiedig, maar het voordeel van een huis-tuin-en-keukenleventje is dat je je minder zorgen hoeft te maken om pretenties, verbaal geweld, politiek en een spervuur aan vragen, om maar een kleine greep uit de mogelijkheden te doen die wel eens 'Laat me toch lekker' uit de mond doen kletteren.

Momenteel spookt de gedachte in mij rond dat het aangenaam kan zijn om geen standpunt te hebben. Standpunten zijn leuk, vermakelijk, uitdagend en verkwikkend. Ze kunnen echter ook behoorlijk vermoeiend zijn, omdat ze onderbouwd en verdedigd moeten worden. Anders krijgen we café- en verkiezingspraat. 'All men have opinions, but few think', schreef de Ierse filosoof George Berkeley (1685–1753). Met de mening komt de plicht na te denken (al is die volgorde alleen al dubieus). Bovendien bestaat een standpunt alleen door contrast: eens zijn met A betekent oneens zijn met B, en dus verdelen ze in zekere zin. 

Op luchtige en plezierige wijze zinspeelt de komedieschrijver Aristophanes (446–386 v.Chr.) op iets soortgelijks in het stuk Vogels: 'De cicaden tsjirpen er in de bomen een maand lang op los, misschien wel twee; maar de Atheners jammeren er in de rechtszaal hun hele leven lang op los'. Bij Atheners denken we aan democratie, en bij democratie denken we aan een parade van standpunten, een infuus waar de Griekse stadstaten aan lagen. De uitspraak in Vogels wordt dan ook gedaan in een dialoog tussen twee vogelvangers die niet meer verstrikt willen raken in het geduvel en gekissebis in de stad.

Ook dat is weer een standpunt, en ze zijn allemaal even begrijpelijk. Genieten van standpunten werkt denk ik het beste als dit gecombineerd wordt met 'Leven en laten leven'. In een brief aan Pythocles schrijft Epicurus (341–270 v.Chr.), die genieten hoog in het vaandel heeft en filosofeerde in zijn Tuin: 'Want ons bestaan heeft geen behoefte meer aan onredelijkheid en aan ongefundeerde meningen maar aan een ongestoord leven' (Diogenes Laërtius, X, 87). Kennelijk had hij zijn portie al gehad. Tja, soms is het een verademing - of een luxe? - om tijdig te zeggen: 'Ik weet het gewoon niet'.

© K.L.R. Vermaase